Các “ông tổ” tìm kiếm khác thời kỳ đầu: Veronica, Jughead, WebCrawler – ai là người tỏa sáng trước Google?
Trước Khi Có Google: Ai Là Người Tỏa Sáng Thời Kỳ Đầu Của Tìm Kiếm Web?
Trước khi Google ra đời và thay đổi toàn bộ thế giới tìm kiếm, Internet đã từng là một nơi hỗn độn, và việc tìm kiếm thông tin là một thách thức lớn. May mắn thay, một số cái tên tiên phong đã xuất hiện và mở đường cho kỷ nguyên tìm kiếm hiện đại. Vậy, ngoài Archie đã quá nổi tiếng, những "ông tổ" tìm kiếm khác thời kỳ đầu như Veronica, Jughead và WebCrawler đã đóng vai trò gì? Ai là người thực sự tỏa sáng trước Google?
1. Bộ Ba Tiền Thân: Archie, Veronica, Jughead
Lịch sử search engine trước Google không thể không nhắc đến bộ ba này, được lấy cảm hứng từ các nhân vật trong bộ truyện tranh nổi tiếng "Archie Comics".
- Archie (1990): Như đã biết, Archie là công cụ tìm kiếm đầu tiên nhưng chỉ chuyên về việc lập chỉ mục các tệp tin trên các máy chủ FTP công cộng. Nó giải quyết bài toán tìm kiếm tệp tin, nhưng không thể tìm kiếm nội dung trang web.
- Veronica (1993): Veronica là gì? Nó là viết tắt của "Very Easy Rodent-Oriented Net-wide Index to Computerized Archives". Veronica hoạt động tương tự Archie, nhưng lại tập trung vào việc lập chỉ mục các tiêu đề của các menu Gopher. Gopher là một hệ thống tiền World Wide Web, tổ chức thông tin theo dạng menu phân cấp. Veronica giúp người dùng tìm kiếm nhanh các chủ đề trên Gopher, tiết kiệm thời gian điều hướng thủ công.
- Jughead (1993): Đúng với tên gọi của nhân vật "Jughead" trong truyện (người bạn của Archie), Jughead là một công cụ tìm kiếm khác cho hệ thống Gopher. Tuy nhiên, nó lại tập trung vào một máy chủ Gopher duy nhất, thay vì toàn bộ mạng lưới như Veronica. Jughead chủ yếu được sử dụng để lập chỉ mục cho các tài liệu lưu trữ cục bộ, hữu ích cho các tổ chức, thư viện.
Bộ ba này đã hình thành một "hệ sinh thái" tìm kiếm cơ bản, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế vì chúng không được thiết kế cho World Wide Web đang bùng nổ.
2. Bước Tiến Đột Phá: WebCrawler – Công Cụ Tìm Kiếm "Toàn Văn" Đầu Tiên
Khi World Wide Web bắt đầu phổ biến vào giữa thập niên 90, các công cụ tìm kiếm cần một cách tiếp cận mới. Và người đã thực hiện điều đó chính là WebCrawler.
- Ra đời năm 1994, WebCrawler là công cụ tìm kiếm đầu tiên index toàn văn (full-text index). Thay vì chỉ tìm kiếm tên tệp tin hay tiêu đề như các "đàn anh" đi trước, WebCrawler đã phát triển một "bọ tìm kiếm" (web crawler) tự động quét và lập chỉ mục nội dung thực sự của các trang web.
- Việc này đã tạo nên một cuộc cách mạng. Giờ đây, người dùng có thể nhập bất kỳ từ khóa nào và tìm thấy các trang web có chứa từ khóa đó trong nội dung, thay vì chỉ trong tiêu đề. WebCrawler đã giải quyết được vấn đề lớn nhất của các công cụ tìm kiếm thời đó, biến việc tìm kiếm trên web trở nên hiệu quả và hữu ích hơn nhiều.
3. Ai Dẫn Đầu Trước Thời Google?
Sau thành công của WebCrawler, một loạt các công cụ tìm kiếm khác đã ra đời và cạnh tranh khốc liệt.
- Yahoo! (1994): Bắt đầu như một danh bạ thủ công, Yahoo! sau đó tích hợp cả công nghệ tìm kiếm tự động và trở thành cổng thông tin (portal) được yêu thích nhất.
- Lycos (1994), Excite (1995), Infoseek (1995): Những cái tên này đều sử dụng công nghệ lập chỉ mục toàn văn, cải tiến thuật toán và thu hút hàng triệu người dùng. Đây là những người dẫn đầu thị trường trước khi Google xuất hiện.
Tóm lại, sự phát triển của công cụ tìm kiếm trước 1998 là một câu chuyện hấp dẫn về sự đổi mới liên tục. Từ những hệ thống đơn giản như Archie, Veronica, và Jughead, đến bước đột phá của WebCrawler, và sau đó là sự cạnh tranh của Lycos hay Yahoo!, mỗi "ông tổ" đều đã đóng góp một viên gạch quan trọng, tạo nên nền móng vững chắc cho Google. Họ đã là những người tỏa sáng trước Google, giúp Internet trở thành một nơi dễ dàng truy cập và tìm kiếm hơn rất nhiều.