Nghiên cứu: Các nhà giao dịch tài chính tự động có thể hợp tác thông qua sự kết hợp giữa "trí tuệ nhân tạo" và "ngu si nhân tạo"

Nghiên cứu: Các nhà giao dịch tài chính tự động có thể hợp tác thông qua sự kết hợp giữa "trí tuệ nhân tạo" và "ngu si nhân tạo"

Một nghiên cứu gần đây từ Đại học Wharton và Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông (HKUST) đã chỉ ra rằng các bot giao dịch sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) có thể vô tình hợp tác để thao túng thị trường tài chính. Nghiên cứu này được công bố bởi Viện Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia (NBER) và đã thực hiện các thí nghiệm với các tác nhân giao dịch sử dụng học tăng cường (reinforcement learning) để xác định thời điểm mua và bán tài sản dựa trên lịch sử, xu hướng và dự báo của thị trường.

Hai cơ chế hợp tác: "Trí tuệ nhân tạo" và "ngu si nhân tạo"

Nghiên cứu phát hiện rằng có hai cơ chế chính dẫn đến hành vi hợp tác giữa các bot giao dịch:

1. "Trí tuệ nhân tạo": Các bot giao dịch phát triển các chiến lược giá cả kích hoạt (price-trigger strategies) để tối đa hóa lợi nhuận, dẫn đến hành vi hợp tác mà không cần giao tiếp trực tiếp.

2. "Ngu si nhân tạo": Do thiên vị cắt tỉa quá mức (over-pruning bias), các bot giao dịch trở nên quá bảo thủ, dẫn đến hành vi hợp tác không chủ ý để tránh rủi ro.

Mặc dù hành vi này chỉ được quan sát trong các mô phỏng có kiểm soát và chưa xảy ra trên thị trường thực tế, nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng các bot giao dịch AI có thể vô tình tái tạo các hành động phối hợp trên thị trường, thách thức các khuôn khổ giám sát tài chính hiện tại.

Tác động đến nhà đầu tư cá nhân

Các chuyên gia cảnh báo rằng hành vi hợp tác này có thể dẫn đến giảm thanh khoản thị trường, giảm tính thông tin của giá cả và làm tăng sự sai lệch giá, tất cả đều có thể gây hại cho nhà đầu tư cá nhân. Việc các bot giao dịch AI vô tình hợp tác có thể làm tăng chi phí giao dịch và giảm cơ hội đầu tư cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Phản ứng của cơ quan quản lý

Trước những lo ngại này, các cơ quan quản lý tài chính đang xem xét các biện pháp để giám sát và điều chỉnh hành vi của các bot giao dịch AI. Các đề xuất như Đạo luật Ngăn chặn Hợp tác Thuật toán (Preventing Algorithmic Collusion Act) đã được đưa ra, nhưng vẫn cần có sự đồng thuận và triển khai rộng rãi để đảm bảo tính hiệu quả.