AI và ChatGPT Đang Tác động đến Công việc Lao động Chân tay như thế nào?

Theo một bài viết của CNN vào ngày 10 tháng 10 năm 2025, trong khi lo ngại về việc AI (Trí tuệ Nhân tạo) thay thế các công việc trí óc (white-collar) tiếp tục gia tăng, các công cụ như ChatGPT đang bắt đầu định hình lại các nghề lao động chân tay (blue-collar) theo những cách bất ngờ và thường là tích cực hơn.

Trái ngược với dự đoán ban đầu, nhiều vai trò yêu cầu kỹ năng thực hành và tương tác vật lý trong thế giới thực lại ít có nguy cơ bị thay thế hoàn toàn bởi AI hơn so với các công việc văn phòng mang tính lặp lại.

1. AI Tăng Cường Năng suất cho Lao động Chân tay

Bài báo của CNN nhấn mạnh rằng một số người lao động chân tay đang sử dụng các công cụ AI để tăng hiệu suất và giảm chi phí:

• Thợ Sửa Ống Nước và Thợ Điện: Một ví dụ được đề cập là thợ sửa ống nước đang sử dụng ChatGPT như một "công cụ yêu thích mới." AI có thể được dùng để:

  • Tối ưu hóa Chi phí: Tính toán nhanh hơn và chính xác hơn chi phí vật tư hoặc các lựa chọn thay thế để giảm chi phí không cần thiết.

  • Tìm kiếm Giải pháp Phức tạp: Tra cứu các mã xây dựng, quy định an toàn hoặc các hướng dẫn sửa chữa hiếm gặp.

  • Quản lý Hậu cần: Sắp xếp lịch trình, gửi hóa đơn hoặc tạo các báo cáo chi tiết.

• Công nhân Kho bãi và Vận chuyển: Mặc dù tự động hóa robot đã là một phần của ngành này, AI tổng quát giúp tối ưu hóa các tuyến đường, quản lý hàng tồn kho phức tạp và cải thiện chuỗi cung ứng.

2. Sự Khác Biệt với Công việc Trí óc

Nhiều báo cáo và nghiên cứu kinh tế trong năm 2025 chỉ ra rằng:

• Lao động Trí óc dễ bị Tác động hơn: Các vai trò văn phòng như thư ký, kế toán, nhập liệu và dịch thuật có tỷ lệ các nhiệm vụ dễ bị tự động hóa bởi AI tổng quát cao hơn.

  • Một báo cáo của Ủy ban Thượng viện Mỹ ước tính các công việc như đại diện dịch vụ khách hàng và thư ký có tỷ lệ dễ bị thay thế lên tới 80-83%.

• Lao động Chân tay Có khả năng phục hồi: Các công việc đòi hỏi kỹ năng vận động tinh xảo, sự khéo léo, tương tác vật lý phức tạp, hoặc trí tuệ xã hội/cảm xúc (như chăm sóc trẻ em, điều dưỡng, bảo trì đường cao tốc) vẫn có nguy cơ tự động hóa thấp nhất, đôi khi là 0% đối với một số nhiệm vụ.

3. Hệ quả Kinh tế và Xã hội

• Thúc đẩy Học nghề: Với sự bất ổn của các vai trò văn phòng, đã có báo cáo cho thấy một tỷ lệ đáng kể sinh viên tốt nghiệp đại học đang chuyển sang các ngành nghề thương mại truyền thống (blue-collar), nơi họ tìm thấy sự ổn định tài chính và mức lương cạnh tranh ($75.000 - $99.000) vì các kỹ năng này không thể dễ dàng bị AI thay thế.

• Thay đổi Kỹ năng: AI không thay thế mà thúc đẩy sự thay đổi kỹ năng nhanh hơn. Công nhân trong các ngành nghề có tiếp xúc với AI cần phải học các kỹ năng mới như sử dụng AI để lập kế hoạch hoặc khắc phục sự cố.

Tóm lại, CNN nhấn mạnh rằng AI đang đóng vai trò là một công cụ khuếch đại năng suất cho lao động chân tay, giúp họ giảm bớt các công việc hành chính và tăng hiệu quả, thay vì trực tiếp thay thế họ.