Trung tâm dữ liệu AI bùng nổ, kéo theo giá điện tăng cao trên toàn nước Mỹ

Theo cuộc điều tra của Bloomberg, hóa đơn tiền điện đang tăng cao, đặc biệt là ở những khu vực gần trung tâm dữ liệu.

Một báo cáo điều tra mới từ Bloomberg cho thấy giá điện tại Mỹ đang tăng mạnh, đặc biệt ở các khu vực gần trung tâm dữ liệu. Trong vòng 5 năm qua, giá điện bán buôn đã tăng tới 267% tại các điểm nóng trung tâm dữ liệu – và phần lớn chi phí này đang được chuyển sang người tiêu dùng.

Vì sao trung tâm dữ liệu “ngốn” điện?

Trung tâm dữ liệu là hạ tầng trọng yếu cho lưu trữ đám mây, phát trực tuyến video và huấn luyện AI. Các chuyên gia ước tính, mức tiêu thụ điện từ trung tâm dữ liệu có thể tăng gấp đôi vào năm 2035.

AI là yếu tố thúc đẩy mạnh mẽ nhất. Những yêu cầu tưởng chừng đơn giản như một truy vấn ChatGPT cũng cần đến lượng điện khổng lồ để xử lý. Các ông lớn công nghệ như Microsoft, Google, Meta, Amazon đang đổ hàng tỷ USD vào mở rộng trung tâm dữ liệu và cả nguồn năng lượng hạt nhân để đáp ứng nhu cầu.

OpenAI gần đây đã công bố xây dựng một siêu trung tâm dữ liệu tại Texas, cùng kế hoạch cho năm trung tâm siêu lớn khác trên khắp nước Mỹ.

Người dùng chịu ảnh hưởng ra sao?

Nghiên cứu dựa trên dữ liệu từ 25.000 nút điện cho thấy không chỉ các hộ dân gần trung tâm dữ liệu bị ảnh hưởng, mà toàn bộ hệ thống lưới điện liên vùng đều chịu tác động.

Phí điện tăng không chỉ từ giá điện gốc mà còn từ chi phí bảo trì, mở rộng và nâng cấp lưới điện để phục vụ nhu cầu khổng lồ này.

Thách thức: cung cấp đủ điện và truyền tải hiệu quả

James Russell – chuyên gia tại Charles River Associates – cho biết thách thức lớn không chỉ là tạo ra đủ năng lượng, mà còn phải truyền tải điện năng ổn định. Nhiều lưới điện tại Mỹ hiện nay được xây dựng từ 50–60 năm trước, lạc hậu và dễ gặp sự cố.

Các giải pháp mới như:

• Cảm biến thông minh giám sát tình trạng lưới điện theo thời gian thực.

• Dynamic Line Rating – công nghệ “Apple Watch cho lưới điện”, giúp tăng tới 40% công suất mà không cần xây mới.

Tuy nhiên, việc xây dựng hạ tầng mới có thể mất 7–10 năm để hoàn tất, nên tối ưu lưới điện hiện có đang là ưu tiên.

“Tất cả trong một” – chiến lược của Big Tech

Để giảm phụ thuộc vào hạ tầng cũ, nhiều công ty công nghệ chọn cách:

• Đặt trung tâm dữ liệu gần nguồn điện lớn (co-location).

• Đầu tư vào năng lượng tái tạo riêng (“behind the meter”) ngay tại khu vực trung tâm dữ liệu.

• Trợ cấp chi phí xây dựng cho các nhà vận hành lưới điện địa phương.

Theo các chuyên gia, sự bùng nổ AI và trung tâm dữ liệu đang đẩy hệ thống năng lượng Mỹ vào áp lực chưa từng có trong nhiều thập kỷ.