Cách Anguilla kiếm triệu đô từ tên miền

Anguilla kiếm triệu đô từ tên miền .ai nhờ may mắn

    Trở lại thập niên 1980, khi Internet còn non trẻ, các quốc gia được cấp địa chỉ website riêng như .us của Mỹ hay .uk của Anh. Mỗi quốc gia hoặc lãnh thổ đều có tên miền dựa trên tên tiếng Anh hoặc ngôn ngữ riêng. Trong đó, hòn đảo nhỏ Caribbean Anguilla được cấp tên miền .ai – một quyết định tưởng chừng bình thường nhưng về sau trở thành “jackpot” bất ngờ.

    Với sự bùng nổ liên tục của trí tuệ nhân tạo (AI), ngày càng nhiều công ty và cá nhân trả phí để đăng ký website với đuôi .ai. Chẳng hạn, ông Dharmesh Shah, CEO công ty công nghệ Mỹ, từng chi khoảng 700.000 USD để sở hữu domain you.ai. Ông chia sẻ mua vì “có ý tưởng về sản phẩm AI cho phép tạo phiên bản kỹ thuật số của con người để thực hiện các nhiệm vụ cụ thể.”

    Trong 5 năm qua, số lượng website .ai đã tăng hơn 10 lần, chỉ trong 12 tháng gần đây đã tăng gấp đôi, theo dữ liệu từ trang theo dõi đăng ký tên miền.

Lợi ích kinh tế và sự bền vững

    Với dân số chỉ 16.000 người, Anguilla đối mặt thách thức làm sao khai thác lợi nhuận từ tên miền .ai một cách bền vững. Giống nhiều đảo Caribbean khác, du lịch là trụ cột kinh tế. Năm ngoái, hòn đảo đón 111.639 lượt khách, nhưng ngành du lịch dễ bị ảnh hưởng bởi bão hàng năm.

    Do đó, doanh thu từ tên miền .ai trở thành nguồn thu quan trọng để đa dạng hóa nền kinh tế, giảm rủi ro thiệt hại tài chính do thiên tai. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của nguồn thu này trong báo cáo gần đây về Anguilla.

Doanh thu từ .ai và hợp tác quốc tế

    Trong ngân sách dự thảo 2025, chính phủ Anguilla cho biết năm 2024 đã thu 105,5 triệu Đô Đông Caribbean (~39 triệu USD) từ bán tên miền, chiếm 23% tổng doanh thu, trong khi du lịch chiếm khoảng 37%. Chính phủ kỳ vọng doanh thu .ai sẽ tăng lên 132 triệu Đô Đông Caribbean năm nay và 138 triệu vào 2026. Hiện có hơn 850.000 tên miền .ai, tăng mạnh từ dưới 50.000 năm 2020.

    Để quản lý nguồn thu này, tháng 10/2024 Anguilla ký hợp đồng 5 năm với công ty Mỹ Identity Digital, chuyên quản lý đăng ký tên miền. Từ đầu năm nay, tất cả tên miền .ai được chuyển sang mạng lưới server toàn cầu của Identity Digital, tránh rủi ro từ bão hoặc gián đoạn hạ tầng.

    Chi phí đăng ký .ai khởi điểm khoảng 150-200 USD, phí duy trì mỗi hai năm tương tự. Những tên miền giá trị cao được đấu giá, có thể lên đến hàng trăm nghìn USD, nhưng phí duy trì vẫn như nhau. Chính phủ Anguilla nhận 90% doanh thu, Identity Digital nhận khoảng 10%.

Cơ hội và ví dụ quốc tế

    Domain đắt nhất hiện là you.ai của Dharmesh Shah, nhưng chưa hoạt động vì ông bận dự án khác. Ông cho biết vẫn mua thêm domain và có thể bán nếu không dùng ngay, tin rằng giá trị .ai sẽ tiếp tục tăng mạnh nhờ cơn sốt AI.

    Tương tự, Tuvalu – đảo Thái Bình Dương nhỏ – từng ký hợp đồng độc quyền tên miền .tv năm 1998, tạo nguồn thu đáng kể. Điểm khác là Anguilla áp dụng mô hình chia sẻ doanh thu, không cố định.

    Người dân Anguilla hy vọng nguồn thu từ .ai sẽ được quản lý hiệu quả, hỗ trợ xây dựng sân bay mới, cải thiện cơ sở hạ tầng công cộng và y tế, đồng thời tăng sức chống chịu kinh tế trước thiên tai.