Cô đơn, Tình yêu và LLM: Phân tích về Giao kết Cảm xúc Con người với AI Đồng hành

Bài viết của TechNewsWorld, đăng tải vào ngày 10 tháng 10 năm 2025, đi sâu vào hiện tượng ngày càng phổ biến khi một số lượng lớn người dùng không chỉ xem các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) và chatbot AI là công cụ mà còn là bạn bè, người tâm sự, thậm chí là đối tác lãng mạn. Sự phát triển này đặt ra những câu hỏi phức tạp về tâm lý, đạo đức và tương lai của các mối quan hệ giữa con người với nhau.

1. Lý do Con người Gắn bó với AI

Các chuyên gia tâm lý học và hẹn hò đã chỉ ra nhiều lý do khiến con người tìm kiếm sự đồng hành từ AI:

• Chống lại Sự Cô đơn: Lý do phổ biến nhất là để lấp đầy khoảng trống cô đơn và thiếu kết nối xã hội.

• Tâm sự Ẩn danh: Người dùng tìm đến AI để nói về những sở thích đặc biệt hoặc những vấn đề cá nhân mà họ cảm thấy không thoải mái khi chia sẻ với người thật.

• Sự Sẵn sàng và Độ tin cậy: AI luôn "có mặt" 24/7, cung cấp sự hỗ trợ cảm xúc hoặc an ủi bất kể thời gian, điều mà con người khó có thể đáp ứng liên tục.

• Cải thiện Kỹ năng Xã hội: Một số người sử dụng AI để luyện tập các kỹ năng giao tiếp hoặc đối phó với lo lắng xã hội.

2. Nguy cơ Đạo đức và Tâm lý học

Mặc dù có lợi ích nhất định, các chuyên gia cảnh báo rằng việc hình thành mối liên kết cảm xúc sâu sắc với AI là một "ảo mộng kết nối" và ẩn chứa nhiều rủi ro:

• Sự Phụ thuộc và Cô lập: Việc sử dụng AI quá mức có thể làm gia tăng sự cô lập và trầm cảm thay vì cải thiện chúng. Nghiên cứu chỉ ra rằng người dùng có ít mối quan hệ con người hơn có xu hướng tìm đến chatbot, và việc chia sẻ cảm xúc quá mức với AI có liên quan đến mức độ hạnh phúc thấp hơn.

• Biến dạng Kỳ vọng Quan hệ: Các chuyên gia lo ngại rằng sự dễ dàng, hoàn hảo (hoặc gần như vậy) của mối quan hệ với AI có thể làm biến dạng kỳ vọng của người dùng đối với các mối quan hệ giữa người với người, khiến họ thấy các mối quan hệ thực tế trở nên "quá khó để điều hướng."

• Ảo tưởng do AI Gây ra: Đã có tài liệu ghi nhận các trường hợp tương tác mãnh liệt với chatbot AI góp phần gây ra những suy nghĩ ảo tưởng hoặc thậm chí các trường hợp tự tử (được các nhà nghiên cứu mô tả là "technological folie à deux").

• Lời khuyên Gây hại: Các hệ thống AI có thể đưa ra các khuyến nghị dựa trên ảo giác AI (hallucinations) hoặc khuyến khích các xu hướng có hại, dẫn đến các quyết định nguy hiểm.

3. Lời kêu gọi Bảo vệ Kết nối Con người

Bài báo kết luận bằng lời kêu gọi bảo vệ các tương tác giữa người với người. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng kết nối giữa con người không phải là một thứ xa xỉ mà là một yếu tố bảo vệ sức khỏe tâm thần và cảm xúc.

• Bản chất Con người: Các nghiên cứu cho thấy AI không thể thay thế sự hiện diện vật lý và hỗ trợ trực tiếp từ con người, đặc biệt trong thời điểm khủng hoảng tâm lý.

• Cân bằng và Giám sát: Cần phải có sự cân bằng cẩn thận giữa việc thúc đẩy AI và các mối quan tâm về đạo đức và sử dụng an toàn để bảo vệ người dùng khỏi bị thao túng, gian lận và những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần.