Google bị kiện chống độc quyền tại EU vì AI Overviews lấy nội dung từ nhà xuất bản

Google bị kiện chống độc quyền tại EU vì AI Overviews lấy nội dung từ nhà xuất bản

Google đang vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ các nhà xuất bản độc lập tại châu Âu sau khi nhóm này chính thức nộp đơn khiếu nại chống độc quyền lên Ủy ban châu Âu. Trọng tâm của vụ việc xoay quanh công cụ AI Overviews, tính năng tạo kết quả tìm kiếm bằng trí tuệ nhân tạo được huấn luyện từ nội dung trên internet, bao gồm nhiều nguồn báo chí.

Theo thông tin được Reuters tiết lộ, các nhà xuất bản cho rằng Google đã lạm dụng nội dung báo chí để huấn luyện và tái xuất bản trong kết quả tìm kiếm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến lưu lượng truy cập, lượng độc giả cũng như doanh thu. Tài liệu khiếu nại nhấn mạnh rằng các nhà xuất bản không có lựa chọn từ chối việc nội dung bị sử dụng cho AI Overviews nếu vẫn muốn duy trì sự hiện diện trên công cụ tìm kiếm.

Một phát ngôn viên của Google đã lên tiếng phản hồi, khẳng định rằng công ty vẫn ưu tiên điều hướng lượng truy cập về các trang web và gửi “hàng tỷ lượt nhấp chuột mỗi ngày”. Google cho rằng các trải nghiệm mới trong tìm kiếm AI giúp người dùng đặt nhiều câu hỏi hơn, từ đó mở ra cơ hội để nội dung và doanh nghiệp được khám phá. Đại diện công ty cũng lập luận rằng AI Overviews mang đến các lượt nhấp chất lượng cao hơn, với người dùng dành nhiều thời gian hơn trên trang. Tuy nhiên, câu hỏi lớn vẫn còn: liệu lợi ích từ lượt truy cập chất lượng có đủ bù đắp cho mức sụt giảm chung về lưu lượng khi nhiều người nhận được câu trả lời ngay trong kết quả tìm kiếm?

Trong khi đó, Ủy ban châu Âu xác nhận đã tiếp nhận đơn khiếu nại nhưng chưa đưa ra bình luận chi tiết. Liên minh các Nhà xuất bản Độc lập – đơn vị đứng sau vụ kiện – cũng chưa phản hồi về yêu cầu giải thích.

Thực tế cho thấy lưu lượng truy cập của các trang xuất bản trên internet đang rơi tự do. Số liệu từ Similarweb cho thấy nhiều trang tin lớn chứng kiến mức sụt giảm từ 27% đến 59%. Trước tình hình này, nhiều chuyên gia đã đề cập đến một viễn cảnh “Google Zero”, nơi các trang web buộc phải xây dựng mối quan hệ trực tiếp với độc giả thay vì phụ thuộc vào lưu lượng truy cập từ tìm kiếm.

Để bù đắp doanh thu, nhiều cơ quan báo chí, bao gồm cả CNN và The Verge, đã dựng tường phí, yêu cầu người đọc trả phí để truy cập nội dung. Cùng lúc, ngành xuất bản đang gia tăng phản ứng pháp lý, kiện các công ty như OpenAI, Microsoft và Perplexity vì sử dụng trái phép tác phẩm có bản quyền để huấn luyện AI.

Ngược lại, các công ty công nghệ lập luận rằng việc sử dụng nội dung này nằm trong phạm vi “sử dụng hợp lý” (fair use). Một số tòa án cũng đã có phán quyết có lợi cho Big Tech, càng làm gia tăng căng thẳng giữa hai phía.

Ngành báo chí vốn đã chịu ảnh hưởng nặng nề bởi sự thay đổi công nghệ trong nhiều năm qua. Một nghiên cứu của Đại học Northwestern chỉ ra rằng 2.900 tờ báo địa phương tại Mỹ đã đóng cửa kể từ năm 2005. Năm 2025 tiếp tục là giai đoạn khó khăn, với làn sóng sa thải diễn ra tại nhiều cơ quan lớn như CNN, Vox, HuffPost và NBC.

Diễn biến này cho thấy cuộc chiến giữa các nhà xuất bản và các “ông lớn công nghệ” trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo sẽ còn căng thẳng. Kết quả của vụ kiện tại châu Âu có thể trở thành tiền lệ quan trọng, định hình lại mối quan hệ giữa nền báo chí và các nền tảng AI trong tương lai.