Khoảng Cách Giá Trị Đầu Tư AI Tăng Nhanh: Tại Sao 95% Doanh Nghiệp Thất Bại?

Một nghiên cứu lớn đã phát hiện ra một sự phân hóa đáng báo động trong giới doanh nghiệp: chỉ một nhóm ưu tú (khoảng 5%) đang thành công trong việc tạo ra giá trị thực sự từ các khoản đầu tư vào Trí tuệ Nhân tạo (AI), trong khi 60% công ty báo cáo hầu như không thu được lợi ích vật chất nào dù đã đầu tư đáng kể.

Sự phân chia này đang tạo ra một "hố sâu giá trị AI" (AI value gap) ngày càng lớn, nơi những công ty dẫn đầu—được gọi là "future-built" (được xây dựng cho tương lai)—đã đạt được sự tăng trưởng doanh thu cao hơn và biên lợi nhuận cao hơn đáng kể so với phần còn lại.

Lý Do Công Ty Thất Bại Trong Việc Thu Hồi Giá Trị AI

Nguyên nhân chính dẫn đến khoảng cách này không nằm ở công nghệ, mà là ở lỗi lãnh đạo và tổ chức:

1. Thất bại trong Lãnh đạo: Ở các công ty bị tụt hậu, ban lãnh đạo cấp cao thường ủy quyền chiến lược AI cho cấp trung hoặc cấp dưới, thiếu sự tham gia sâu sắc. Họ không thể hiện một tầm nhìn rõ ràng về giá trị thu được và phân bổ nguồn lực quá dàn trải cho các sáng kiến rời rạc, không liên kết.

2. Thiếu Tái tạo Quy trình Cốt lõi: Phần lớn giá trị tiềm năng của AI (ước tính 70%) nằm ở việc tái tạo và đổi mới các quy trình kinh doanh cốt lõi như R&D, bán hàng, tiếp thị và sản xuất. Các công ty tụt hậu thường chỉ tập trung vào tự động hóa các quy trình hiện có hoặc các dự án thử nghiệm không thể mở rộng, bỏ lỡ giá trị thực sự.

3. Không Tích hợp Nền tảng: Các công ty này thường không xây dựng trên một nền tảng AI tích hợp, tập trung. Điều này dẫn đến các bằng chứng khái niệm (proof-of-concept) bị phân mảnh, không thể mở rộng và tốn kém, cản trở việc triển khai rộng khắp doanh nghiệp.

Chiến Lược Của Những Công Ty Dẫn Đầu

Các công ty "future-built" thành công nhờ tuân thủ một chiến lược có hệ thống và tập trung:

• Cam kết Cấp Cao: Hầu như tất cả các nhà lãnh đạo cấp điều hành ở các công ty này đều tham gia sâu sắc vào chiến lược AI, xem đây là một chương trình nhiều năm được tài trợ bởi Hội đồng quản trị và CEO, với các mục tiêu tham vọng, rõ ràng.

• Tập trung vào Tái tạo: Họ ưu tiên tái tạo và phát minh lại các quy trình công việc cốt lõi, dẫn đến tỷ lệ triển khai sáng kiến AI cao hơn nhiều.

• Đầu tư vào Agentic AI: Họ nhanh chóng đầu tư vào Agentic AI—công nghệ cho phép các tác nhân AI suy luận, học hỏi và hành động tự chủ với sự can thiệp tối thiểu của con người. Điều này được coi là bước tiếp theo để mở rộng quy mô AI.

• Ưu tiên Con người và Quy trình: Các nhà lãnh đạo tập trung mạnh mẽ vào việc nâng cao kỹ năng (upskilling) lực lượng lao động để hợp tác với AI. Họ có xu hướng huấn luyện hơn 50% nhân viên nội bộ và tích cực thu hút nhân viên cùng thiết kế lại quy trình làm việc để đảm bảo việc áp dụng suôn sẻ và xây dựng niềm tin.

• Nền tảng Dữ liệu Đơn lẻ: Hơn một nửa các công ty dẫn đầu hoạt động trên một mô hình dữ liệu doanh nghiệp duy nhất, cho phép các nhóm truy cập nhanh vào dữ liệu đáng tin cậy và được quản lý.

Giải Pháp Đề Xuất

Thông điệp dành cho 95% công ty đang bị tụt lại là khẩn cấp. Con đường thành công không phức tạp nhưng đòi hỏi một sự thay đổi căn bản về tư duy và tổ chức.

Nghiên cứu khuyên nên tuân theo "Quy tắc 10-20-70" cho các nỗ lực chuyển đổi AI, trong đó:

• 70% tập trung vào Con người và Quy trình.

• 20% tập trung vào Công nghệ.

• 10% tập trung vào Thuật toán.

Các rào cản lớn nhất đối với việc đạt được giá trị từ đầu tư AI không phải là kỹ thuật mà là tổ chức. Các công ty không hành động dứt khoát ngay bây giờ có nguy cơ bị bỏ lại phía sau vĩnh viễn.

Công ty của bạn đang đầu tư bao nhiêu vào việc nâng cao kỹ năng cho nhân viên để làm việc cùng với AI?