Ứng dụng Neon trở lại sau bê bối lộ dữ liệu: Trả tiền để bán dữ liệu cuộc gọi cho AI

Trong thời đại mà dữ liệu là “vàng”, việc các công ty công nghệ thu thập thông tin người dùng để huấn luyện trí tuệ nhân tạo (AI) không còn xa lạ. Tuy nhiên, ứng dụng Neon – một cái tên vừa nổi đình nổi đám – lại đi xa hơn một bước: trả tiền cho người dùng để ghi âm và bán lại các cuộc gọi điện thoại cho các công ty AI.

Neon từng gây sốt khi hứa hẹn mức thu nhập lên tới 30 USD/ngày chỉ bằng cách trò chuyện qua điện thoại. Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang – ứng dụng buộc phải đóng cửa tạm thời sau một bê bối rò rỉ dữ liệu nghiêm trọng, khiến người dùng có thể truy cập vào bản ghi âm, bản chép nội dung và metadata của người khác.

Tuy nhiên, trong một động thái mới đây, Neon thông báo sẽ sớm quay trở lại, kèm theo lời hứa đảm bảo thanh toán và tăng cường bảo mật. Vậy chuyện gì đang xảy ra với ứng dụng này? Nó là một bước tiến cách mạng trong kinh tế dữ liệu, hay một quả bom hẹn giờ về quyền riêng tư cá nhân?

1. Neon là gì? Vì sao nó gây sốt?

Neon là một ứng dụng điện thoại di động cho phép người dùng ghi lại các cuộc gọi điện thoại của mình (thông qua chính nền tảng của Neon), và sau đó bán những dữ liệu này cho các công ty AI để sử dụng làm dữ liệu huấn luyện.

Cách thức hoạt động:

• Người dùng thực hiện cuộc gọi qua ứng dụng Neon thay vì cuộc gọi truyền thống.

• Neon ghi âm phía người dùng, và nếu người nghe cũng dùng Neon, cả hai bên sẽ được ghi lại.

• Những bản ghi âm này được xử lý, lọc bỏ thông tin cá nhân (theo lời công ty), rồi chuyển đến các đối tác AI.

Mức thanh toán:

• $0.30/phút nếu cả hai bên đều dùng Neon.

• $0.15/phút nếu chỉ một bên dùng.

• $30/giới thiệu thành công người dùng mới.

• Tối đa $30/ngày thu nhập thụ động chỉ bằng cách... gọi điện.

2. Vụ bê bối rò rỉ dữ liệu: Người dùng nghe nhầm… cuộc gọi của người khác

Mọi thứ đang êm đẹp cho đến khi TechCrunch phát hiện ra một lỗi bảo mật nghiêm trọng trong nền tảng của Neon.

Sự cố cụ thể:

• Một số người dùng có thể nghe được cuộc gọi, xem bản chép nội dung (transcript) và dữ liệu metadata của những người dùng khác mà không được phép.

• Đây là vi phạm quyền riêng tư nghiêm trọng, đặc biệt trong bối cảnh các dữ liệu này được chuyển cho các công ty AI để huấn luyện mô hình ngôn ngữ.

Sau khi thông tin này bị phanh phui, Neon lập tức gỡ ứng dụng khỏi hệ thống và tạm ngừng hoạt động để xử lý.

3. Neon lên tiếng: “Sẽ sớm quay lại và đền bù người dùng”

Trong email gửi người dùng, người sáng lập Alex Kiam gửi lời xin lỗi vì sự cố. Ông khẳng định:

“Chúng tôi đang tăng cường bảo mật, và sẽ trở lại sớm. Tất cả thu nhập của người dùng sẽ được bảo toàn và thêm một khoản thưởng nhỏ như lời cảm ơn vì sự kiên nhẫn.”

Tuy vậy, một số người dùng đã tỏ ra lo lắng khi:

• Không thể rút tiền trong thời gian ứng dụng tạm dừng.

• Không rõ bao giờ Neon sẽ hoạt động lại, hay liệu tiền có bị “mất tích”.

Neon vẫn chưa công bố thời gian chính thức quay trở lại.

4. Vấn đề pháp lý: Ghi âm cuộc gọi và luật hai bên đồng ý

Tại Mỹ (và nhiều quốc gia khác), việc ghi âm cuộc gọi điện thoại không phải lúc nào cũng hợp pháp, đặc biệt là ở các bang yêu cầu hai bên đồng ý trước khi ghi âm.

Quy định pháp lý khác nhau:

• Một số bang (như California) yêu cầu cả hai bên đồng ý việc ghi âm.

• Một số bang khác chỉ cần một bên (người ghi âm) đồng ý là được.

Neon tuyên bố họ chỉ ghi âm bên gọi (nếu đối phương không dùng Neon), và có công cụ lọc thông tin cá nhân tự động. Tuy nhiên, việc người dùng gửi cuộc gọi của người khác để huấn luyện AI có thể vi phạm pháp luật, đặc biệt khi không có sự đồng ý rõ ràng.

5. Các chuyên gia cảnh báo: "Bạn đang bán đi sự riêng tư của mình"

Nhiều chuyên gia an ninh mạng và quyền riêng tư cảnh báo rằng, dù Neon có trả tiền thật, người dùng nên cân nhắc kỹ trước khi tham gia.

Những rủi ro tiềm ẩn:

• Thông tin cá nhân bị sử dụng sai mục đích

• Dữ liệu giọng nói có thể bị giả mạo (deepfake, voice clone)

• Nguy cơ mất quyền kiểm soát dữ liệu trong tương lai

• Các công ty AI dùng dữ liệu của bạn mà bạn không biết rõ mục đích

Không có gì đảm bảo rằng các đoạn ghi âm sẽ thực sự được xóa, ẩn danh hay bảo vệ vĩnh viễn, đặc biệt khi chuyển đến các bên thứ ba.

6. Mô hình "kinh tế dữ liệu cá nhân" - Lợi hay hại?

Ở góc nhìn rộng hơn, Neon đại diện cho một xu hướng mới: biến dữ liệu cá nhân thành một tài sản thương mại có thể giao dịch.

Điều này đặt ra câu hỏi quan trọng:

Chúng ta có nên bán quyền riêng tư của chính mình chỉ để kiếm vài đô mỗi ngày?

Một số người ủng hộ cho rằng:

• “Nếu các công ty AI đang sử dụng dữ liệu của chúng ta miễn phí, tại sao không trả tiền cho chúng ta?”

• “Neon minh bạch, tự nguyện, và có giới hạn thu nhập – người dùng được lựa chọn.”

Ngược lại, phe phản đối cho rằng:

• “Một khi bạn đã bán dữ liệu giọng nói của mình, không thể lấy lại được.”

• “Lợi ích tài chính quá nhỏ so với rủi ro bảo mật.”

7. Tương lai nào cho Neon và các ứng dụng tương tự?

Hiện tại, Neon vẫn giữ được một lượng người dùng trung thành và sự quan tâm lớn từ cộng đồng công nghệ. Tuy nhiên, sau sự cố rò rỉ dữ liệu, lòng tin là yếu tố sống còn.

Nếu công ty thực sự:

• Cải thiện bảo mật nghiêm túc

• Tăng tính minh bạch trong việc xử lý dữ liệu

• Tuân thủ luật pháp ở tất cả khu vực hoạt động

… thì Neon có thể dẫn đầu xu hướng "bán dữ liệu có trả tiền".

Tuy nhiên, nếu tái phạm lỗi bảo mật hoặc không minh bạch, ứng dụng này có thể nhanh chóng sụp đổ như nhiều startup "nóng vội" khác.

8. Kết luận: Bán dữ liệu giọng nói – Bước tiến hay bước lùi?

Ứng dụng Neon mở ra một chương mới trong cuộc chơi AI – nơi dữ liệu ngôn ngữ không còn được thu thập miễn phí, mà trở thành một dạng "lao động số" có trả tiền.