AI thiết kế kháng sinh mới chống bệnh lậu và MRSA

Tác giả Trần Ngọc Bảo Trân 14/10/2025 7 phút đọc

AI tạo ra kháng sinh tiềm năng chống bệnh lậu và MRSA

Các nhà nghiên cứu tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) vừa công bố hai loại kháng sinh mới do AI thiết kế, có khả năng tiêu diệt vi khuẩn kháng thuốc gây bệnh lậu và MRSA (Staphylococcus aureus kháng methicillin). Các hợp chất này được thiết kế nguyên tử từng bước và đã chứng minh hiệu quả trên cả thí nghiệm trong phòng thí nghiệm và trên động vật.

Getty Images In the foreground is a round, translucent, petri dish with tiny blue dots of bacterial growth. It is being held by a scientist, out of focus in the background, wearing a pair of purple latex gloves and using a fine needle-like implement to manipulate the blue bacterial colonies.

Mặc dù vẫn cần nhiều năm thử nghiệm lâm sàng trước khi có thể sử dụng cho người, nhóm nghiên cứu cho rằng AI có thể đánh dấu "kỷ nguyên vàng thứ hai" trong phát hiện kháng sinh.

Hệ thống AI được đào tạo bằng cách cung cấp cấu trúc hóa học của các hợp chất đã biết kèm dữ liệu về khả năng ức chế vi khuẩn. AI học cách các cấu trúc phân tử ảnh hưởng đến vi khuẩn, từ đó thiết kế các hợp chất mới không giống kháng sinh hiện tại và đảm bảo an toàn cho con người.

Quá trình thiết kế sử dụng hai phương pháp: một là tìm điểm khởi đầu từ thư viện các mảnh hóa học nhỏ, hai là AI được tự do sáng tạo từ đầu. Sau khi sản xuất, các thiết kế hàng đầu được thử nghiệm trên vi khuẩn trong phòng thí nghiệm và trên chuột nhiễm bệnh, tạo ra hai loại thuốc tiềm năng.

Giáo sư James Collins tại MIT cho biết: "Chúng tôi vui mừng khi thấy AI có thể thiết kế kháng sinh hoàn toàn mới. AI giúp tạo ra phân tử nhanh chóng, tiết kiệm chi phí và mở rộng kho vũ khí chống lại siêu vi khuẩn."

MIT Prof Collins is leading on his laboratory bench, wearing a burgundy shirt, with an array of pieces of scientific equipment out of focus in the background.

Các chuyên gia khác đánh giá nghiên cứu có "tiềm năng lớn", nhưng nhấn mạnh rằng quá trình thử nghiệm an toàn và hiệu quả vẫn còn dài và tốn kém. Một vấn đề khác là chi phí sản xuất, vì trong số 80 hợp chất lý thuyết cho bệnh lậu, chỉ hai hợp chất có thể được tổng hợp thành thuốc thực tế.

Ngoài ra, việc phát triển kháng sinh còn gặp thách thức kinh tế, bởi các loại thuốc mới cần sử dụng hạn chế để duy trì hiệu quả, gây khó khăn cho việc thu lợi nhuận.

Các nhà khoa học hy vọng AI sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong phát hiện kháng sinh mới, giảm bớt tình trạng thiếu thuốc và chống lại sự xuất hiện của siêu vi khuẩn.