Khi trò chuyện với AI cũng trở thành dữ liệu quảng cáo

Meta – công ty mẹ của Facebook, Instagram và WhatsApp – vừa công bố một thay đổi quyền riêng tư gây tranh cãi: từ ngày 16 tháng 12 năm 2025, nội dung trò chuyện bạn thực hiện với các AI-công cụ của Meta sẽ được sử dụng để cá nhân hóa quảng cáo và nội dung mà bạn thấy trên nền tảng của họ. 

Điều đáng chú ý là người dùng không có tùy chọn từ chối việc này nếu bạn còn muốn sử dụng tính năng AI.  Meta cho biết họ sẽ gửi thông báo trong ứng dụng và email từ ngày 7 tháng 10 để thông báo thay đổi này. 

Sự điều chỉnh này đánh dấu một bước tiến mới trong cách các công ty công nghệ khai thác dữ liệu người dùng: không chỉ từ “thích”, “theo dõi”, “nhấp vào”, mà còn từ những cuộc trò chuyện AI cá nhân mà bạn có thể tưởng là riêng tư.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ phân tích chi tiết

• Cách Meta thu thập và sử dụng dữ liệu từ AI chat

• Những mốc thời gian và phạm vi áp dụng

• Những điểm họ cam kết và những lỗ hổng có thể của cam kết đó

• Ảnh hưởng đến quyền riêng tư & cách người dùng có thể thích ứng

• Nhận định & lời khuyên cho người dùng và doanh nghiệp

Chi tiết thay đổi & cơ chế hoạt động

Dữ liệu trò chuyện AI sẽ được dùng cho quảng cáo & nội dung

Meta cho biết rằng khi bạn trò chuyện (bằng chữ hoặc bằng giọng nói) với các công cụ AI của họ, nội dung đó sẽ được xem như một tín hiệu cá nhân hóa – tương tự như việc bạn “thích” một trang, theo dõi một chủ đề hay tương tác với một bài đăng. 

Ví dụ: nếu bạn nói với AI về việc “hiking” (đi bộ đường dài), sau này bạn có thể thấy quảng cáo giày hiking, bài viết về cung đường trekking, hoặc nhóm người yêu thích hiking được gợi ý. 

Meta khẳng định họ không sử dụng các chủ đề nhạy cảm — như tôn giáo, sức khỏe, quan điểm chính trị, xu hướng tình dục, nguồn gốc chủng tộc — để nhắm quảng cáo. 

Ngày áp dụng & thông báo người dùng

• Thông báo: Meta sẽ bắt đầu gửi thông báo trong ứng dụng và email từ ngày 7/10/2025 để người dùng biết rằng các tương tác AI sẽ được dùng cho cá nhân hóa quảng cáo. 

• Hiệu lực: Từ ngày 16/12/2025, Meta sẽ bắt đầu sử dụng các tương tác AI làm yếu tố trong việc chọn quảng cáo và nội dung cá nhân hóa. 

Phạm vi áp dụng & vùng bị loại trừ

• Cho đến hiện tại, Meta cho biết EU, Vương quốc Anh và Hàn Quốc sẽ bị loại trừ (không áp dụng ngay) do chính sách quyền riêng tư nghiêm ngặt tại các khu vực này. 

• Việc áp dụng sẽ bắt đầu ở “hầu hết các khu vực” trên thế giới – tức là đa số người dùng toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng nếu họ sử dụng AI Meta. 

• Nếu bạn có tài khoản Meta liên kết (Accounts Center) trên Facebook, Instagram, WhatsApp..., các tương tác AI trên một nền tảng có thể ảnh hưởng quảng cáo trên những nền tảng khác. 

Không có tuỳ chọn từ chối (opt‑out)

Một trong những điểm gây tranh cãi nhất: người dùng không thể từ chối việc Meta sử dụng nội dung AI chat để cá nhân hóa quảng cáo — nếu bạn vẫn muốn dùng tính năng AI. 

Meta cho biết người dùng vẫn có thể điều chỉnh “sở thích quảng cáo / nội dung” (Ads Preferences / Feed Controls), nhưng không có cách nào để ngăn việc Meta truy cập nội dung chat AI. 

Những điểm cam kết & câu hỏi cần làm rõ

Cam kết về dữ liệu nhạy cảm và loại trừ

Meta tuyên bố rằng các cuộc trò chuyện AI về tôn giáo, chính trị, sức khỏe, khuynh hướng tình dục, chủng tộc sẽ không được sử dụng để nhắm quảng cáo. 

Tuy vậy, ranh giới giữa “nhạy cảm” và “không nhạy cảm” có thể không rõ ràng — ví dụ, nếu bạn nói “mẹ tôi mới mổ tim”, liệu đó là “sức khỏe” hay “chăm sóc người nhà”? Khi nào Meta quyết đó là “nhạy cảm” để bỏ qua? Đây là vấn đề cần có minh bạch thực chất.

Tác động đến sự thấu hiểu người dùng

Meta cho rằng việc dùng dữ liệu AI chat giúp họ hiểu người dùng tốt hơn, để hiển thị nội dung mà người dùng có thể quan tâm hơn – tức là cá nhân hoá sâu hơn. 

Tuy nhiên, có rủi ro: AI chat thường phản ánh những mong muốn, mối quan tâm cá nhân theo cách bạn diễn đạt — rất có thể bạn nói điều gì đó một lần để thử nghiệm, nhưng Meta có thể xử lý đó là tín hiệu sở thích dài hạn.

Minh bạch & giải thích

Meta nói rằng họ sẽ cung cấp thông tin trong thông báo và email để người dùng biết về thay đổi, nhưng nhiều người cho rằng thông báo sẽ không nói rõ rằng “AI chat cũng bị dùng cho quảng cáo” ngay từ đầu. 

Nghiên cứu cho thấy trong các hệ thống quảng cáo phức tạp, các công cụ “giải thích vì sao bạn thấy quảng cáo này” (ad targeting explanations) thường thiếu tính minh bạch và hiệu quả đối với người dùng. 

Phản ứng & tranh luận từ cộng đồng

Sự bất mãn vì “cá nhân hoá từ trò chuyện riêng tư”

Nhiều người dùng và chuyên gia nhận định: sử dụng nội dung AI chat cho quảng cáo là bước quá sâu vào cuộc sống cá nhân. Một bình luận nổi bật:

“Meta vừa thông báo rằng từ 16/12, trò chuyện với AI của họ chính là dữ liệu quảng cáo. Không có cách từ chối. Quyền riêng tư đã chết.” Reddit

Người khác đặt câu hỏi: nếu bạn không sử dụng AI, liệu bạn có tránh được việc bị nhắm quảng cáo không? (Meta nói chỉ áp dụng khi bạn dùng AI) Ars Technica+2Engadget+2

Gợi ý cho các nhà quảng cáo & marketer

Một bài đăng trên Reddit chuyên quảng cáo đưa ra lời khuyên như:

• Chuẩn bị dữ liệu sạch & cấu trúc tài khoản để tín hiệu từ AI chat không gây hỗn loạn

• Tận dụng nội dung mang tính đàm thoại, từ ngữ dùng trong chat AI để hướng sáng tạo quảng cáo

• Phân biệt người dùng thường và người dùng AI — nhóm AI chat có thể mang tín hiệu mới
  Reddit

Ảnh hưởng đến quyền riêng tư & người dùng cá nhân

Mất “không gian riêng tư nhỏ”

Trước đây, bạn có thể xem AI chat như một không gian thử nghiệm riêng tư — “nói gì cũng được, không ai nhìn”. Nhưng giờ đây, mọi từ bạn nói với AI đều có thể trở thành dữ liệu quảng cáo.

Có lẽ người dùng sẽ bắt đầu e dè hơn khi trò chuyện với AI — kiềm chế chủ đề cá nhân, sợ bị “chuyên viên quảng cáo giám sát”.

Kiểm soát & giới hạn

Khi không thể từ chối, người dùng chỉ còn cách:

• Tránh sử dụng AI của Meta nếu không muốn bị sử dụng dữ liệu

• Sử dụng các công cụ AI của bên thứ ba có chính sách riêng

• Kiểm tra và tùy chỉnh các thiết lập quảng cáo / nội dung nếu có thể

Nhưng khả năng kiểm soát thực tế có giới hạn — bạn không thể ngăn Meta sử dụng nội dung chat nếu bạn còn dùng tính năng này.

Rủi ro dữ liệu lẫn lộn & sai lệch

AI chat thường rất “mở” và bạn có thể đề cập đến nhiều khía cạnh của đời sống. Nếu Meta xử lý sai — gán tín hiệu sở thích sai, hiểu sai ý — quảng cáo và nội dung đề xuất có thể trở nên lệch lạc, gây trải nghiệm xấu.

Nhận định & lời khuyên

Nhận định

• Việc Meta biến nội dung AI chat thành dữ liệu quảng cáo là bước tiến mạnh mẽ để tận dụng con đường “monetize AI” — từ cung cấp miễn phí sang tận dụng dữ liệu để kiếm doanh thu. TechCrunch

• Nó mở rộng ranh giới “dữ liệu cá nhân” mà các công ty có thể sử dụng — từ hành vi & tương tác công khai sang cả cuộc trò chuyện riêng tư hơn

• Dù Meta cam kết loại trừ chủ đề nhạy cảm, ranh giới giữa nhạy cảm và không nhạy cảm rất mờ; câu hỏi về minh bạch và kiểm soát vẫn lớn

• Với người dùng ở EU/UK/Hàn Quốc, việc tạm không bị ảnh hưởng (vì luật bảo vệ dữ liệu) là điểm lợi — nhưng nếu họ di chuyển hoặc đổi địa chỉ, có thể bị áp dụng sau

Lời khuyên cho người dùng cá nhân

• Cẩn trọng hơn khi trò chuyện với Meta AI — đừng chia sẻ chủ đề nhạy cảm

• Theo dõi thông báo từ Meta vào ngày 7/10 để biết chi tiết về thay đổi

• Tận dụng các tùy chọn kiểm soát quảng cáo / nội dung nếu Meta cung cấp

• Xem xét sử dụng AI bên ngoài (không thuộc hệ sinh thái Meta) nếu bạn muốn giữ tính riêng tư cao hơn

Lời khuyên cho nhà quảng cáo / marketer

• Chuẩn bị chiến lược nội dung dựa trên cách người dùng “nói chuyện” với AI: ngôn từ tự nhiên hơn, chủ đề đàm thoại

• Theo dõi hiệu suất sau 16/12 để xem liệu tín hiệu từ AI chat có cải thiện nhắm quảng cáo hay không

• Phân chia segment người dùng: AI users vs non-AI users

• Giữ minh bạch & tránh khai thác chủ đề “nhạy cảm” dù Meta nói sẽ loại trừ — để tránh phàn nàn hoặc rủi ro pháp lý