Giới trẻ tìm đến AI để xin lời khuyên hẹn hò và giải quyết vấn đề tình cảm
Khi muốn nói chuyện thẳng thắn với người yêu cũ, Rachel – một cô gái sống tại Sheffield – đã chọn tìm đến trí tuệ nhân tạo thay vì bạn bè. Cô từng dùng ChatGPT cho việc tìm việc làm và nghe nói người khác sử dụng nó để xin lời khuyên tình cảm, nên quyết định thử.
“Lúc đó tôi cảm thấy căng thẳng và không muốn kéo bạn bè vào chuyện riêng. Tôi hỏi ChatGPT cách nói chuyện sao cho không phòng thủ,” cô kể. Câu trả lời của công cụ khiến Rachel cảm thấy như đang nói chuyện với một người cổ vũ: “Nó khen tôi là người trưởng thành về cảm xúc và đưa ra vài gợi ý. Giống như một người bạn luôn đứng về phía tôi.”
Rachel cho rằng lời khuyên khá hữu ích dù “ngôn ngữ hơi giống kiểu trị liệu tâm lý, nói nhiều về ‘ranh giới’ và ‘tự nhận thức’.” Cô chỉ rút ra một điều là nên làm mọi thứ theo cách mình thấy thoải mái, thay vì quá phụ thuộc vào gợi ý từ AI.
Theo khảo sát của nền tảng hẹn hò Match, gần một nửa người thuộc thế hệ Gen Z ở Mỹ đã từng dùng công cụ trí tuệ nhân tạo để xin lời khuyên tình cảm – tỷ lệ cao nhất trong các thế hệ.
Ngày càng nhiều người sử dụng AI để viết tin nhắn chia tay, phân tích đoạn hội thoại với người đang hẹn hò hoặc tìm cách tháo gỡ mâu thuẫn trong mối quan hệ.
Nhà tâm lý học và chuyên gia quan hệ Lalitaa Suglani nhận định AI có thể hữu ích với những ai cảm thấy bối rối trong giao tiếp tình cảm. Nó giúp người dùng tạm dừng, suy nghĩ và tránh phản ứng bốc đồng. “AI có thể hoạt động như một công cụ phản chiếu cảm xúc, tương tự viết nhật ký, miễn là nó chỉ được xem như công cụ chứ không thay thế kết nối thật,” bà nói.
Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo rằng các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) có xu hướng “đồng tình” với người dùng, dễ vô tình củng cố những hành vi né tránh hoặc quan điểm sai lệch. Việc dùng AI để viết tin nhắn chia tay chẳng hạn, có thể khiến người dùng trốn tránh cảm xúc thật, kìm hãm quá trình trưởng thành cảm xúc.
“Người dùng có thể bắt đầu phụ thuộc vào AI thay vì phát triển khả năng trực giác và ngôn ngữ cảm xúc của bản thân,” bà Suglani nói thêm. Những tin nhắn được AI soạn thường thiếu cảm xúc và có thể khiến người nhận cảm thấy xa cách.
Trước nhu cầu ngày càng lớn, nhiều dịch vụ AI cho lời khuyên tình cảm đã ra đời. Ứng dụng miễn phí Mei, được phát triển bởi doanh nhân New York Es Lee, cung cấp phản hồi trò chuyện mô phỏng con người. “Không phải ai cũng muốn nói chuyện với bạn bè hoặc gia đình vì sợ bị đánh giá,” ông Lee chia sẻ.
Hơn một nửa các vấn đề mà người dùng đưa ra trên Mei liên quan đến chuyện tình dục – chủ đề thường bị ngại thảo luận. Ông Lee cho biết AI chỉ xuất hiện vì “các dịch vụ hiện tại chưa đáp ứng được nhu cầu thật.”
Dù vậy, vấn đề an toàn và quyền riêng tư vẫn là mối quan tâm lớn. Ông Lee khẳng định Mei chỉ thu thập thông tin tối thiểu, không lưu trữ dữ liệu người dùng lâu dài và xóa các cuộc trò chuyện sau 30 ngày.
Một số người kết hợp giữa AI và chuyên gia trị liệu. Corinne, một phụ nữ ở London, cho biết cô thường hỏi ChatGPT cách xử lý các tình huống tình cảm, thậm chí yêu cầu nó phản hồi theo phong cách của những chuyên gia tâm lý nổi tiếng mà cô theo dõi.
“AI giúp tôi bình tĩnh hơn khi bạn bè không có mặt. Tôi không phụ thuộc vào nó, nhưng đôi lúc nó là nguồn an ủi trong những lúc căng thẳng,” cô chia sẻ.
Giữa thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng, AI đang trở thành “người bạn lặng lẽ” của nhiều người cô đơn, nhưng các chuyên gia nhấn mạnh rằng không công nghệ nào có thể thay thế hoàn toàn sự thấu hiểu và kết nối thật giữa con người với nhau.
