Điều Gì Xảy Ra Khi AI Không Hoạt Động Theo Đúng Chức Năng?

Ngày 7 tháng 10 năm 2025, chuyên mục bình luận và biếm họa (Comment is Free) của The Guardian đã đăng tải một tác phẩm của họa sĩ biếm họa Fiona Katauskas với tiêu đề "Điều gì xảy ra khi AI không hoạt động đúng chức năng?" (What happens when AI doesn't do what it's supposed to?).

Bức biếm họa này là lời bình luận trực tiếp về các sự cố liên quan đến trí tuệ nhân tạo vừa được báo chí đưa tin, đặc biệt là vụ việc Deloitte phải hoàn lại một phần tiền cho Chính phủ Úc vì một báo cáo trị giá 440.000 đô la Úc có nhiều lỗi sai do sử dụng AI tạo sinh (Generative AI).

Nội Dung Phê Phán

Mặc dù không có mô tả chi tiết về hình ảnh của bức biếm họa, tiêu đề và ngữ cảnh cho thấy rõ ý định phê phán của tác giả:

• Châm Biếm về Độ Tin Cậy: Tác phẩm châm biếm về sự tin tưởng mù quáng hoặc quá mức vào công nghệ AI, đặc biệt là khi nó được sử dụng trong các dự án quan trọng và đắt đỏ của chính phủ.

• Liên Hệ Sự Cố Deloitte: Việc đề cập rõ ràng đến Deloitte trong các từ khóa liên quan của bài báo xác nhận rằng bức biếm họa nhắm vào hiện tượng "ảo giác AI" (AI "hallucinations")—khuynh hướng AI tạo ra thông tin bịa đặt, chẳng hạn như trích dẫn học thuật hoặc phán quyết tòa án không tồn tại, như đã xảy ra trong báo cáo của Deloitte.

• Vấn Đề "Trí Tuệ Con Người": Bài biếm họa có khả năng phản ánh nhận xét của Thượng nghị sĩ Lao động Deborah O'Neill, người đã chỉ trích Deloitte có "vấn đề về trí tuệ con người" (human intelligence problem), hàm ý rằng sự thất bại của AI thực chất là do lỗi kiểm soát và giám sát của con người.

Tác phẩm của Katauskas nhấn mạnh rằng khi AI thất bại, hậu quả không chỉ là lỗi kỹ thuật mà còn là vấn đề về trách nhiệm giải trình và sự lãng phí tiền bạc công.